سرود زهره

سلام،

یکی از آثار استاد شجریان که ظاهرا به صورت خصوصی و در ابوعطا اجرا شده، غزلی است از لسان‌الغیب حافظ شیراز که به زیبایی و با همنوازی تار و نی استادان احمد عبادی و محمد موسوی در دی 1361 تقدیم دوستداران ادب و هنر شده است. البته این غزل در ماهور نیز با همنوازی سنتور دکتر جهانبگلو در مهر 1362 و باز هم به طور خصوصی اجرا شده است.

صبا به لطف بگو آن غزال رعنا را

که سر به کوه و بیابان تو داده‌ای ما را

شکر فروش که عمرش دراز باد چرا

تفقدی نکند طوطی شکرخا را

غرور حسن اجازت مگر نداد ای گل

که پرسشی نکنی عندلیب شیدا را

به حسن خلق توان کرد صید اهل نظر

به دام و دانه نگیرند مرغ دانا را

ندانم از چه سبب رنگ آشنایی نیست

سهی قدان سیه چشم ماه سیما را

چو با حبیب بنشینی و باده پیمایی

به یاد دار، حریفان باده پیما را

جز این قدر نتوان گفت در جمال تو عیب

که وضع مهر و وفا نیست روی زیبا را

در آسمان نه عجب گر به گفته حافظ

سرود زهره به رقص آورد مسیحا را

کوی عشق

سلام،

در همهمه روزهای پایانی سال کهنه که حامل تلخی‌ها و شیرینی‌ها، کامیابی‌ها و ناکامی‌هاست بیایید غزلی از حضرت لسان‌الغیب را زمزمه کنیم که در آلبوم آه باران استاد شجریان عرضه شده است. در اجرای این آواز که در مایه دشتی بوده، تار شادروان استاد فرهنگ شریف تکنواز عرصه بوده است. ناگفته نماند این غزل یک بار با همنوازی تار جناب مجید درخشانی، یک بار با همنوازی ویولن دکتر رسته و نی استاد موسوی در 18 شهریور 1360 در منزل استاد شجریان به طور خصوصی و بار دیگری نیز با همنوازی روانشاد محمدرضا لطفی، عبدالنقی افشارنیا و همایون شجریان در کنسرت معمای هستی 1376 در دشتی زمزمه شده است. با آرزوی تندرستی کامل برای خسرو آواز ایران، آخرین یادداشت امسال تقدیم محضر شما:

گداخت جان که شود کار دل، تمام و نشد

بسوختیم در این آرزوی خام و نشد

به لابه گفت شبی میر مجلس تو شوم

شدم به رغبت خویشش کمین غلام و نشد

پیام داد که خواهم نشست با رندان

بشد به رندی و دردی کشیم نام و نشد

رواست در بر اگر می‌تپد کبوتر دل

که دیده در ره خود، تاب و پیچ دام و نشد

بدان هوس که به مستی ببوسم آن لب لعل

چه خون که در دلم افتاد همچو جام و نشد **

به کوی عشق منه بی دلیل راه، قدم

که من به خویش نمودم صد اهتمام و نشد

فغان که در طلب گنج نامه مقصود

شدم خراب جهانی ز غم تمام و نشد

دریغ و درد که در جستجوی گنج حضور

بسی شدم به گدایی بر کرام و نشد

هزار حیله برانگیخت حافظ از سر فکر

در آن هوس که شود آن نگار، رام و نشد

** این ابیات در آواز نیامده است.

طره دوست

سلام،

در میانه اسفند ماه 94 و در هوایی کاملا بهاری، اجازه بفرمایید غزلی از لسان الغیب را که جناب شجریان یک بار در دستگاه همایونو با همنوازی نی به صورت خصوصی اجرا  و بار دیگر در همین دستگاه با همنوازی ویولن جناب جودکی در جشن هنرمندان سالمند زمزمه کرده‌اند، تقدیم محضرتان کنم. خاطرنشان می‌کنم در سالگرد فوت استاد حسین عمومی در تیرماه 1385 نیز این غزل در بیات اصفهان و با همنوازی تار استاد میرجلالی در منزل آن مرحوم اجرا شده است.  نکته جالب دیگر این که این غزل با همنوازی نی استاد محمد موسوی در ماهور و به صورت بداهه نوازی و بداهه خوانی در سال 1367 در تالار وحدت به مناسبت شب حافظ به زیبایی اجرا شده است.

بنال بلبل اگر با منت سر یاری است

که ما دو، عاشق زاریم و کار ما زاری است

در آن زمین که نسیمی وزد ز طره دوست

چه جای دم زدن نافه‌های تاتاری است

بیار باده که رنگین کنیم جامه زرق

که مست جام غروریم و نام، هشیاری است

خیال زلف تو پختن، نه کار هر خامی است

که زیر سلسله رفتن، طریق عیاری است **

لطیفه‌ای است نهانی که عشق ازو خیزد

که نام آن، نه لب لعل و خط زنگاری است

جمال شخص، نه چشم است و زلف و عارض و خال

هزار نکته در این کار و یار دلداری است

قلندران حقیقت به نیم جو نخرند

قبای اطلس آن کس که از هنر عاری است

بر آستان تو مشکل توان رسید، آری

عروج بر فلک سروری به دشواری است

سحر، کرشمه چشمت به خواب می‌دیدم

زهی مراتب خوابی که به ز بیداری است **

دلش به ناله میازار و ختم کن حافظ

که رستگاری جاوید در کم آزاری است

** این ابیات در آواز نیامده است.

خانه عشق

    سلام،
در آذر سال ۱۳۶۳ جناب استاد شجریان با همراهی سه تار استاد مشکاتیان، غزلی از حافظ را در ماهور اجرا کردند. این اجرای خصوصی در دره شیر کرمان  را تقدیم محضرتان می‌کنم با یادآوری این نکته که همین غزل با همین سبک و البته همنوازی نی استاد محمد موسوی بعدا نیز به طور خصوصی اجرا شده است:
 
عیب رندان مکن ای زاهد پاکیزه سرشت
که گناه دگران بر تو نخواهند نوشت
 
من اگر نیکم اگر بد، تو برو خود را باش
هر کسی آن درود عاقبت کار که کشت
 
همه کس طالب یارند، چه هشیار و چه مست
همه جا خانه عشق است، چه مسجد، چه کنشت
 
سر تسلیم من و خشت در میکده‌ها
مدعی گر نکند فهم سخن، گو سر و خشت
 
ناامیدم مکن از سابقه لطف ازل
پس پرده تو چه دانی که، که خوب است و که زشت
 
نه من از پرده تقوا به در افتادم و بس
پدرم نیز بهشت ابد از دست بهشت **
 
حافظا روز اجل گر به کف آری جامی
یکسر از کوی خرابات برندت به بهشت

**این بیت در آواز نیامده است.

طریق عشق طریقی عجب خطرناک است

سلام،

سالیانی پیش در اردیبهشت ۱۳۵۳ و در برنامه گلهای تازه ۱۰۴ جناب شجریان با همراهی تار استاد فرهنگ شریف غزلی معروف از لسان الغیب را در ابوعطا اجرا نمودند که امروز تقدیم محضرتان می‌کنم. خاطرنشان می‌کنم این غزل زیبا با همنوازی نی و ویولن استادان محمد موسوی و حبیب الله بدیعی نیز به طور خصوصی اجرا شده است:

طفیل هستی عشقند آدمی و پری

ارادتی بنما تا سعادتی ببری

بکوش خواجه و از عشق بی نصیب میاش

که بنده را نخرد کس به عیب بی‌هنری

می صبوح و شکرخواب صبحدم تا چند

به عذر نیم شبی کوش و ناله سحری

تو خود چه لعبتی ای شهسوار شیرین کار

که در برابر چشمی و غایب از نظری

هزار جان گرامی بسوخت زین غیرت

که از صباح و مسا، شمع مجلس دگری

ز من به حضرت آصف که می‌برد پیغام

که یادگیر دو مصرع ز من به نظم دری **

کلاه سروریت کج مباد بر سر حسن

که زیب بخت و سزاوار ملک و تاج سری **

به بوی زلف و رخت می‌روند و می‌آیند

صبا به غالیه سایی و گل به جلوه‌گری

چو مستعد نظر نیستی، وصال مجوی

که جام جم نکند سود، وقت بی‌بصری **

دعای گوشه نشینان بلا بگرداند

چرا به گوشه چشمی به ما نمی‌نگری

بیا که وضع جهان را چنان که من دیدم

گر امتحان بکنی، می خوری و غم نخوری

بیا و سلطنت از ما بخر به مایه حسن

ازین معامله غافل مشو که حیف خوری **

طریق عشق، طریقی عجب خطرناک است

نعوذ بالله اگر ره به مقصدی نبری **

به یمن همت حافظ، امید هست که باز

اری اسامر لیلای لیله القمری **

** این ابیات در آواز نیامده است.