پریشانی

سلام،

در سالیان خاطره انگیز دهه ٥٠ شمسی که مجموعه یک شاخه گل رادیو، برنامه‌هایی فخیم از موسیقی اصیل ایرانی را پخش می‌کرد، اجرایی از غزل رهی معیری در سه‌گاه توسط استاد شجریان به گوش نیوشندگان رسید که آهنگسازی آن با شادروان همایون خرم و نوازندگی آن نیز با ایشان و جناب حسن ناهید بوده است. البته این غزل در محفلی خصوصی با همنوازی استادان شریف، بدیعی و ملک نیز اجرا شده است:

چون زلف توام جانا در عین پریشانی

چون باد سحرگاهم در بی سر و سامانی

من خاکم و من گردم، من اشکم و من دردم

تو مهری و تو نوری، تو عشقی و تو جانی

خواهم که تو را در بر بنشانم و بنشینم

تا آتش جانم را بنشینی و بنشانی

ای شاهد افلاکی در مستی و در پاکی

من چشم تو را مانم، تو اشک مرا مانی

در سینه سوزانم مستوری و مهجوری

در دیده بیدارم پیدایی و پنهانی

من زمزمه عودم، تو زمزمه پردازی

من سلسله موجم، تو سلسله جنبانی

از آتش سودایت دارم من و دارد دل

دلقی که نمی‌بینی، دردی که نمی‌دانی

دل با من و جان بی تو نسپاری و بسپارم

کام از تو و تاب از من نستانم و بستانی

ای چشم رهی سویت کو چشم رهی جویی

روی از من سرگردان شاید که نگردانی

طره دوست

سلام،

در میانه اسفند ماه 94 و در هوایی کاملا بهاری، اجازه بفرمایید غزلی از لسان الغیب را که جناب شجریان یک بار در دستگاه همایونو با همنوازی نی به صورت خصوصی اجرا  و بار دیگر در همین دستگاه با همنوازی ویولن جناب جودکی در جشن هنرمندان سالمند زمزمه کرده‌اند، تقدیم محضرتان کنم. خاطرنشان می‌کنم در سالگرد فوت استاد حسین عمومی در تیرماه 1385 نیز این غزل در بیات اصفهان و با همنوازی تار استاد میرجلالی در منزل آن مرحوم اجرا شده است.  نکته جالب دیگر این که این غزل با همنوازی نی استاد محمد موسوی در ماهور و به صورت بداهه نوازی و بداهه خوانی در سال 1367 در تالار وحدت به مناسبت شب حافظ به زیبایی اجرا شده است.

بنال بلبل اگر با منت سر یاری است

که ما دو، عاشق زاریم و کار ما زاری است

در آن زمین که نسیمی وزد ز طره دوست

چه جای دم زدن نافه‌های تاتاری است

بیار باده که رنگین کنیم جامه زرق

که مست جام غروریم و نام، هشیاری است

خیال زلف تو پختن، نه کار هر خامی است

که زیر سلسله رفتن، طریق عیاری است **

لطیفه‌ای است نهانی که عشق ازو خیزد

که نام آن، نه لب لعل و خط زنگاری است

جمال شخص، نه چشم است و زلف و عارض و خال

هزار نکته در این کار و یار دلداری است

قلندران حقیقت به نیم جو نخرند

قبای اطلس آن کس که از هنر عاری است

بر آستان تو مشکل توان رسید، آری

عروج بر فلک سروری به دشواری است

سحر، کرشمه چشمت به خواب می‌دیدم

زهی مراتب خوابی که به ز بیداری است **

دلش به ناله میازار و ختم کن حافظ

که رستگاری جاوید در کم آزاری است

** این ابیات در آواز نیامده است.

خانه عشق

    سلام،
در آذر سال ۱۳۶۳ جناب استاد شجریان با همراهی سه تار استاد مشکاتیان، غزلی از حافظ را در ماهور اجرا کردند. این اجرای خصوصی در دره شیر کرمان  را تقدیم محضرتان می‌کنم با یادآوری این نکته که همین غزل با همین سبک و البته همنوازی نی استاد محمد موسوی بعدا نیز به طور خصوصی اجرا شده است:
 
عیب رندان مکن ای زاهد پاکیزه سرشت
که گناه دگران بر تو نخواهند نوشت
 
من اگر نیکم اگر بد، تو برو خود را باش
هر کسی آن درود عاقبت کار که کشت
 
همه کس طالب یارند، چه هشیار و چه مست
همه جا خانه عشق است، چه مسجد، چه کنشت
 
سر تسلیم من و خشت در میکده‌ها
مدعی گر نکند فهم سخن، گو سر و خشت
 
ناامیدم مکن از سابقه لطف ازل
پس پرده تو چه دانی که، که خوب است و که زشت
 
نه من از پرده تقوا به در افتادم و بس
پدرم نیز بهشت ابد از دست بهشت **
 
حافظا روز اجل گر به کف آری جامی
یکسر از کوی خرابات برندت به بهشت

**این بیت در آواز نیامده است.

طریق عشق طریقی عجب خطرناک است

سلام،

سالیانی پیش در اردیبهشت ۱۳۵۳ و در برنامه گلهای تازه ۱۰۴ جناب شجریان با همراهی تار استاد فرهنگ شریف غزلی معروف از لسان الغیب را در ابوعطا اجرا نمودند که امروز تقدیم محضرتان می‌کنم. خاطرنشان می‌کنم این غزل زیبا با همنوازی نی و ویولن استادان محمد موسوی و حبیب الله بدیعی نیز به طور خصوصی اجرا شده است:

طفیل هستی عشقند آدمی و پری

ارادتی بنما تا سعادتی ببری

بکوش خواجه و از عشق بی نصیب میاش

که بنده را نخرد کس به عیب بی‌هنری

می صبوح و شکرخواب صبحدم تا چند

به عذر نیم شبی کوش و ناله سحری

تو خود چه لعبتی ای شهسوار شیرین کار

که در برابر چشمی و غایب از نظری

هزار جان گرامی بسوخت زین غیرت

که از صباح و مسا، شمع مجلس دگری

ز من به حضرت آصف که می‌برد پیغام

که یادگیر دو مصرع ز من به نظم دری **

کلاه سروریت کج مباد بر سر حسن

که زیب بخت و سزاوار ملک و تاج سری **

به بوی زلف و رخت می‌روند و می‌آیند

صبا به غالیه سایی و گل به جلوه‌گری

چو مستعد نظر نیستی، وصال مجوی

که جام جم نکند سود، وقت بی‌بصری **

دعای گوشه نشینان بلا بگرداند

چرا به گوشه چشمی به ما نمی‌نگری

بیا که وضع جهان را چنان که من دیدم

گر امتحان بکنی، می خوری و غم نخوری

بیا و سلطنت از ما بخر به مایه حسن

ازین معامله غافل مشو که حیف خوری **

طریق عشق، طریقی عجب خطرناک است

نعوذ بالله اگر ره به مقصدی نبری **

به یمن همت حافظ، امید هست که باز

اری اسامر لیلای لیله القمری **

** این ابیات در آواز نیامده است.

مقام صبر

سلام،

در سال ۱۳۷۱، جناب شجریان و گروه همراهش کنسرتی را در آمریکا برگزار کردند که بخشی از آثارش، در آلبومهای ایشان عرضه شد. لیکن یکی از آثار اجرا شده در این کنسرت، غزلی از لسان‌الغیب بود که در هیچ آلبومی منتشر نشده است. این آواز که در سه‌گاه اجرا شده و با همنوازی نی آقای عندلیبی، تار آقای پیرنیاکان و تمبک همایون شجریان همراه بوده را تقدیم محضرتان می‌کنم. خاطرنشان می‌کنم این غزل را استاد یک بار به طور خصوصی با تارنوازی استاد پیرنیاکان و دیگر بار در برنامه گلهای تازه 123 در دستگاه همایون و با همنوازی تار استاد هوشنگ ظریف؛ تمبک استاد محمد اسماعیلی و نی استاد حسن ناهید نیز اجرا کرده‌اند. آهنگساز برنامه گلها استاد همایون خرم و تنظیم آن بر عهده استاد فرامرز پایور بوده است:

ترسم که اشک در غم ما پرده در شود

وین راز سر به مهر، به عالم سمر شود

گویند سنگ، لعل شود در مقام صبر

آری شود ولیک به خون جگر شود

خواهم شدن به میکده، گریان و دادخواه

کز دست غم، خلاص من آنجا مگر شود

از هر کرانه تیر دعا کرده ام روان

باشد کز آن میانه یکی کارگر شود

ای جان، حدیث ما بر دلدار بازگو

لیکن چنان مگو که صبا را خبر شود

از کیمیای مهر تو زر گشت روی من

آری به یمن لطف شما خاک، زر شود

در تنگنای حیرتم از نخوت رقیب

یارب مباد آن که گدا معتبر شود

بس نکته غیر حسن بباید که تا کسی

مقبول طبع مردم صاحب نظر شود**

این سرکشی که کنگره کاخ وصل راست

سرها بر آستانه او، خاک در شود**

حافظ چو نافه سر زلفش به دست توست

دم درکش ار نه باد صبا را خبر شود

** این ابیات در آواز نیامده است.